Vaak wordt de vraag gesteld van welke leeftijd kinderen lenzen kunnen dragen: het voorste oogsegment (waar ook de lens op rust) is volgroeid op 6 jaar, daarom is veilig dat kinderen vanaf gemiddeld 8 jaar lenzen kunnen gaan dragen.
Oogartsen zijn soms wat terughoudend bij het adviseren van lenzen bij kinderen onder de 12 jaar wegens infectiegevaar, maar anderzijds kunnen lenzen bij kinderen echt wel het verschil maken. Erg belangrijk is wel dat het kind er zelf om moet vragen, je mag het zeker niet gaan opdringen aan kinderen. Hygiëne en een goed onderhoud van lenzen is een erg belangrijke factor en ouderlijk toezicht blijft nodig, precies om het infectiegevaar in te perken.
De reden waarom kinderen lenzen willen dragen is vaak pestgedrag. Maar ook een betere (visuele en/of sociale) ontwikkeling is een reden. Kinderen willen zich vrij kunnen bewegen tijdens sport en spel. Een bril zit dan vaak in de weg.
Maar er is nog een andere reden waarom het aangeraden is om lenzen aan te passen bij kinderen: veel kinderen krijgen jaar na jaar steeds sterker wordende glazen: dit omdat hun ogen ‘achteruitgaan’.
Dit fenomeen heet progressieve myopie (dus het steeds sterker bijziend worden). Wat is daar nu zo erg aan, kun je denken? Wel, het gevaar zit hem hierin dat hoog-myopen op latere leeftijd heel wat meer ernstige oogcomplicaties kunnen krijgen met blindheid tot gevolg. Dit gaat van cataract over netvliesscheurtjes tot maculopathie. Per 0.25 sterker stijgt de kans met 17%. Dat zijn cijfers om van te duizelen!! Wie bvb -6.00 heeft, heeft 40,6 keer meer kans op maculopathie. Google dit en je wordt echt niet vrolijk. Maar je kan het voorkomen, en wij kunnen je daarbij helpen.
Kinderen die een steeds sterker wordende bril nodig hebben, het is niet leuk. Enerzijds valt er iets aan te doen door te letten op een goeie houding (niet lezen in bed bvb), goeie verlichting (zonlicht ipv kunstlicht), volwaardige voeding, en niet te veel tv-kijken, en zeker al niet te veel spelen op computer, tablet of smartphone,… Na 20 minuten achtereenvolgend nabijwerk adviseren wij tenminste 20 seconden minstens 20 meter ver te kijken. Beter is het om veel buiten te zijn, sport te doen, in de zon te zijn, van de natuur te genieten! Kinderen zouden dagelijks 2u moeten buiten zijn en tot 4u in het weekend: het natuurlijke licht is enorm belangrijk voor onze ogen.
Gelukkig hebben we nieuwe methodes om die steeds sterker wordende bijziendheid (de progressieve myopie) tegen te gaan. Enerzijds kan een leesbrilletje van ongeveer +1.00 al helpen om de spanning in de ogen te verminderen bij het lezen.
Anderzijds kunnen we de kinderen progressieve lenzen aanmeten: dit zijn lenzen met een “ingebouwde leesbril”: deze zijn makkelijker dan telkens dat leesbrilletje te moeten gaan zoeken. Sinds half 2018 hebben we ook de MiSight: dit is een daglens die speciaal voor myopie-controle is ontwikkeld.
En dan als neusje van de zalm is nu ook onomstotelijk bewezen (in een lange-termijn studie) dat nachtlenzen de progressieve myopie remmen of soms zelfs stoppen.
Wij hebben de know-how in huis om te bepalen welke “strategie” de beste is om te volgen, in overeenstemming met de gekende wetenschappelijke kennis. We volgen ook constant bijscholing in deze materie want de nieuwe inzichten volgen mekaar heel snel op. Net omdat progressieve myopie wereldwijd zo’n probleem aan het worden is, zijn veel wetenschappers hiermee bezig om hulpmiddelen te ontwikkelen om deze kinderen te helpen.
Wij gaan dus eerst een aantal tests doen om te bepalen wat de mogelijkheden zijn: leeshulp, zachte lenzen (maand- of daglenzen), nachtlenzen, of atropine druppelen (in samenspraak met de oogarts).
De kinderen die lenzen dragen voor myopie-controle worden ook strikter opgevolgd: elke 3 tot 6 maand zijn er controles voorzien om kort op de bal te kunnen spelen. Ook is er altijd samenspraak met de oogarts.
Myopiecontrole bij kinderen met behulp van Nachtlenzen
Geen enkele ouder wil het meemaken dat hun kind elke 6 maanden steeds weer sterkere glazen of lenzen nodig heeft. Vaak begint myopie (bijziendheid) rond de leeftijd van zes à zeven jaar. Zeker als één of beide ouders ook (sterk) bijziend zijn, is de kans groot dat het kind een grote myopie ontwikkelt. Op jonge leeftijd kan een brilletje nog schattig zijn, maar in de puberteit is het vaak een bron van ergernis, en soms mikpunt van pesten.
Bij myopen wordt het licht te sterk gebroken in het oog. Daardoor komt het centrale brandpunt voor het netvlies te liggen.
Om het centrale brandpunt terug op het netvlies te krijgen wordt een negatief glas voorgezet.
Negatieve glazen hebben echter nadelen. Het licht dat perifeer (opzij) binnenvalt door het glas in het oog buigt sterker af: daardoor komen de perifere brandpunten achter het netvlies te liggen.
Het oog streeft altijd naar de meest waardevolle informatie en zoekt dus de scherpste brandpunten op. Het oog groeit dus naar deze perifere brandpunten toe: daardoor wordt het oog langer. Maar als het oog langer wordt, komt het centrale brandpunt weer voor het netvlies te liggen, waardoor het kind terug minder scherp ziet.
Als er dan sterkere glazen worden gegeven, vallen de perifere brandpunten terug achter het netvlies, wordt het oog terug langer, enzovoort: zo ontstaat progressieve myopie.
Het komt er dus op aan om die aslengte-groei van het oog te stoppen.
Eén van de meest veelbelovende manieren is het corrigeren van de ogen met behulp van nachtlenzen.
Nachtlenzen zijn vormstabiele (harde) contactlenzen die enkel ’s nachts gedragen worden. Dus als het kind gaat slapen zet het zijn lenzen in: dat kan al vanaf een leeftijd van ongeveer 8 jaar! Wanneer het kind opstaat, doet het de lenzen terug uit, en ziet het kind de hele dag scherp. Dat komt omdat de nachtlenzen de kromming van het hoornvlies gecontroleerd bijstuurt. De lichte vormverandering van het hoornvlies blijft de hele dag duren, soms zelfs twee dagen. Je kan het vergelijken met de indruk die een spannende sok of uurwerkbandje nalaat in de huid.
Het grote voordeel van de nachtlenzen is dat het kind overdag geen lenzen of bril nodig heeft: het kan vrij spelen, ravotten, zwemmen, in de ogen wrijven, enz.
Door de lichte druk die nachtlenzen uitoefenen op het hoornvlies (het doorzichtige vlies voor de iris) wordt het centrale deel van het hoorvlies iets afgeplat waardoor het licht centraal minder sterk wordt gebroken, en dus op het netvlies valt. De cellen van het hoornvlies die centraal afgeplat worden, verschuiven naar de periferie van het hoornvlies. Centraal krijg je dus een afplatting, en perifeer krijg je een verbolling, een soort “positief gedeelte”: wanneer het licht door de periferie binnenvalt, valt het door die positieve zone, en wordt het licht sterker gebroken. Daardoor valt het licht perifeer voor het netvlies (in tegenstelling met de negatieve brilglazen) en kan er geen aslengte-groei meer plaatsvinden.
Krimpen kan het oog echter niet, vandaar dat het belangrijk is om zo snel mogelijk met nachtlenzen te starten.
Kinderen zijn daar doorgaans zeer snel in, maar het is wel de taak van de ouders om te kijken of de hygiëne nageleefd wordt en of de lenzen goed gereinigd en ontsmet worden.
Halfjaarlijks worden de ogen door ons grondig gecontroleerd. Er wordt bijgestuurd indien nodig. De nachtlenzen worden individueel op maat gemaakt en worden jaarlijks vervangen. Nadelen zijn er tot op heden niet gerapporteerd, mits een goeie hygiëne in acht genomen wordt. Ook wordt het advies gegeven om veel buiten te spelen, in de natuur te vertoeven, veel in natuurlijk (zon-)licht te zijn, een rijke voeding te nuttigen, en gezond te leven.
Heeft je kind steeds sterkere glazen of lenzen nodig, dan is het tijd om voor myopie-controle te gaan: maak nu meteen een afspraak!